-
1 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
2 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
3 prowadzić
1. -dzę, -dzisz; imp -dź; vt(dziecko, życie) to lead; ( samochód) to drive; ( samolot) to fly; ( rozmowę) to carry on; ( spotkanie) to chair; ( badania) to conduct; ( śledztwo) to hold; ( dom) to keep, to run; ( zakład) to run; ( interesy) to do; (korespondencję, dokumentację) to keep; ( wojnę) to wage2.(o drodze, korytarzu) to lead; SPORT to lead, to be in the leadprowadzić (partnera) — ( w tańcu) to lead (one's partner)
prowadzić (doprowadzić) do czegoś — perf to lead (up) to sth
* * *ipf.1. (= wieść) (o drodze, korytarzu, drzwiach) lead (wzdłuż/przez/do czegoś along/through/to sth); (o drodze, ścieżce) go, take; furtka prowadzi do ogrodu the gate opens into the garden; wszystkie drogi prowadzą do Rzymu all roads lead to Rome.2. ( określony styl życia) live, lead; prowadzić dostatnie życie lead l. live a life of luxury; prowadzić aktywny/zdrowy tryb życia live an active/a healthy life; prowadzić podwójne życie lead a double life.3. (= wywoływać coś) lead, contribute ( do czegoś to sth); conduce ( do czegoś to l. towards sth); jedzenie słodyczy prowadzi do otyłości eating sweets leads to obesity.4. ( pojazd mechaniczny) drive; ( samolot) fly; ( statek) sail; prowadzić w stanie nietrzeźwym drink and drive; dobrze/źle prowadzić ( samochód) be a good/poor driver.6. (= nadzorować coś, kierować czymś) conduct, run; prowadzić dochodzenie hold l. conduct an inquiry ( w sprawie czegoś into sth); prowadzić dom keep l. run house; prowadzić działalność gospodarczą be in into business, have a business; prowadzić firmę run a business; prowadzić księgi/księgowość fin. keep the books/accounts; prowadzić program (w radiu, telewizji) host a show; prowadzić rachunki/dziennik/spis keep the accounts/a diary/a record; prowadzić rozprawę sądową conduct a trial; prowadzić sprawę (o inspektorze policji itp.) be on the case; prowadzić śledztwo w sprawie czegoś investigate sth; prowadzić zebranie l. spotkanie preside over l. chair a meeting; prowadzić zajęcia szkoln. tutor ( z czegoś in sth).7. (= kontynuować) (= realizować) carry on, conduct, pursue; prowadzić badania nad czymś research sth; prowadzić kampanię campaign (na rzecz czegoś/przeciw czemuś for/against sth); prowadzić korespondencję z kimś carry on correspondence with sb; prowadzić rozmowę hold a conversation; prowadzić zbiórkę pieniędzy na coś collect money for sth; prowadzić l. toczyć wojnę z kimś/czymś l. przeciwko komuś/czemuś t. przen. wage war on sb/sbth.8. (= być na czele) lead, be in the lead; prowadzić dwoma punktami/dwiema bramkami sport lead by two points/goals; prowadzić stawkę sport lead the field; prowadzić pewnie l. z dużą przewagą polit. hold a safe lead; Anglia prowadziła z Niemcami 1:0 sport England led Germany 1 – 0; firma prowadzi na rynku tanich komputerów the company leads the market in cheap computers.9. muz. lead.ipf.1. (= postępować) conduct o.s.; dobrze/źle się prowadzić conduct o.s. well/badly; źle się prowadzić misconduct o.s.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prowadzić
-
4 bło|cić
impf Ⅰ vt to muddy [podłogę, buty, płaszcz]- błocić korytarz a. w korytarzu to muddy the corridor, to make the corridor muddy- zdejmij buty, strasznie błocisz! take your shoes off, you’re leaving a trail of mud behind you! ⇒ ubłocić, zabłocićⅡ bło|cić się 1. (brudzić siebie samego) to get muddy a. dirty ⇒ ubłocić się, zabłocić się 2. (być błoconym) [ubranie, buty] to get a. become muddyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bło|cić
-
5 korytarz
m 1. (w budynku) corridor, hall(way) US- wąski/szeroki korytarz a narrow/wide corridor a. hall(way)- korytarz szpitalny a hospital corridor- na korytarzu in the corridor a. hall(way)- iść korytarzem to walk along the corridor a. hall(way)- przejść przez korytarz a. korytarzem to go down the corridor a. hall(way)- w a. na końcu korytarza at the end of the corridor a. hall(way)- po drugiej stronie korytarza across the corridor a. hall- korytarz prowadzi do sypialni the corridor a. hall(way) leads to the bedroom2. (tunel) corridor, tunnel; (w kopalni) gallery- korytarz podziemny an underground corridor a. tunnel- korytarz skalny a mountain corridor- korytarze kretów mole tunnels- skomplikowany system korytarzy a complicated system of corridors a. tunnels- drążyć korytarz w skale to tunnel through rock3. Polit. corridor- korytarz do morza a corridor to the sea- utworzyć korytarz dla ludności cywilnej to open a safe corridor for civilians- □ korytarz powietrzny a. lotniczy air corridor* * *-a; -e; gen pl -y; m( w budynku) corridor, passageway, (skalny, podziemny) tunnel* * *miGen. -a1. ( pomieszczenie) corridor, hall; korytarz powietrzny lotn. air corridor; korytarz eksterytorialny extraterritorial corridor.2. (= przejście podziemne) tunnel.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > korytarz
-
6 PO
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *POabbr.szkoln. (= przysposobienie obronne) civil defence course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PO
-
7 szept
* * *miwhisper; szepty (= plotki, pogłoski) whispering; mówić szeptem whisper, speak in a whisper; powiedzieć coś szeptem say sth in a whisper; słyszałem jakieś szepty w korytarzu I heard somebody whispering in the corridor.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > szept
-
8 ślisko
adv. 1. (niebezpiecznie) slippery- idź ostrożnie, na korytarzu jest ślisko walk carefully, the floor’s slippery2. pot., przen. (podejrzanie) fishily; (trudno) trickily- szczerze mówiąc, cała ta sprawa wygląda ślisko to be frank, that business looks fishy* * *adv* * *adv.slipperily; na drogach jest ślisko the roads are slippery.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ślisko
-
9 defil|ować
impf vi 1. (maszerować) to parade, to march (past)- przed trybunami defilowały formacje różnych wojsk various military formations marched past the reviewing stand ⇒ przedefilować2. (paradować) to parade, to strut- defilować w futrze/biżuterii to parade a. strut around in one’s fur coat/jewellery- defilować po korytarzu/ulicy to parade through the corridor/street ⇒ przedefilować3. Myślis. (o zwierzęciu) to walk into the line of fireThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > defil|ować
-
10 dopa|ść
pf — dopa|dać1 impf (dopadnę, dopadniesz, dopadł, dopadła, dopadli — dopadam) Ⅰ vt 1. (schwytać) to catch, to get- policja w końcu go dopadła the police finally caught him- psy dopadły zwierzynę the dogs caught their prey a. quarry- zobaczysz, kiedyś cię dopadnę I’ll get you one day a. in the end2. (napotkać) to catch up- dopadł mnie na korytarzu i zaczął opowiadać nudne historie he caught up with me in the hall and started rattling on- akwizytorzy dopadają nas teraz wszędzie: w domu, w pracy, na ulicy door-to-door salesmen accost us everywhere: at home, at work, in the street3. (doświadczyć) [choroba, nieszczęście] to strike (down), to afflict; [uczucie] to seize- dopadła go grypa he’s got the flu- dopadł go atak malarii he was struck down by malaria- dopadła ich bieda, gdy ojciec stracił posadę when father lost his job they became poverty-strickenⅡ vi (dobiec) to catch vt- dopadła do niego z krzykiem she run up screaming and grabbed him- do pociągu dopadł w ostatniej chwili he caught the train at the very last minute a. momentThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dopa|ść
-
11 przest|ać2
pf (przestoję, przestoisz) Ⅰ vt (spędzić stojąc) to stand [koncert, podróż]- całą drogę przestał na korytarzu he spent the whole journey standing in the corridor- przestały godzinę plotkując they stood a. were standing around gossiping for an hour- owoce przestały się na drzewie the fruit grew overripe on the treeThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przest|ać2
-
12 trza|snąć
pf — trza|skać impf (trzasnęła a. trzasła, trzasnęli — trzaskam) Ⅰ vt 1. (uderzyć) to bang, to crack- trzasnął pięścią w stół he banged his fist on the table- trzasnąć kogoś w plecy/w twarz to hit sb in the back/face- trzaskać konia batem po grzbiecie to lash a horse with a whip- trzasnąć słuchawką to hang up a. to slam down the receiver- trzaskać drzwiami to bang a. slam the door- trzaskać garnkami w kuchni to bang pots around in the kitchen- wiatr trzaska oknem the window is banging in the wind- trzaskać butami/obcasami/ostrogami to click one’s heels2. pot. (robić szybko) to knock off pot., to knock out pot. [felietony]- trzaśnij mi zdjęcie take a quick photo of meⅡ vi [gałąź, lód] to crack- ogień trzaskał w kominku a log fire crackled in the hearth- w korytarzu trzasnęły drzwi the hall door slammed- lało i trzaskały pioruny it was raining and thunder roared in the sky- piorun trzasnął w stodołę a thunderbolt struck a. hit a/the barn- na dworze trzaska mróz it’s freezing outside- trzaskający mróz a sharp a. severe frostⅢ trzasnąć się — trzaskać się pot. (uderzać się) to bang, to crack- trzasnęła się głową o kant stołu she cracked her head on a. against the edge of the table- trzasnął się dłonią w czoło he banged his forehead with his fist- trzasnąć sobie w łeb pot. to shoot one’s head off- choćby a. żeby pioruny trzaskały, to… I’m damned if… pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > trza|snąć
-
13 zamigo|tać
pf (zamigocze a. zamigoce) vi 1. [światło] to glitter, to twinkle- płomień zamigotał i zgasł the flame glimmered and went out- niebawem zamigocą gwiazdy na niebie the stars will soon be out2. (stać się na krótko widocznym) to appear briefly, to flash- jej postać zamigotała mu przez chwilę w korytarzu i zniknęła he caught a glimpse of her in the corridor but she disappeared- oczy zamigotały jej radością her eyes sparkled with joy- w jego oczach zamigotał gniew anger flickered in his eyesThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zamigo|tać
-
14 zderz|yć
pf — zderz|ać impf Ⅰ vt 1. (spowodować uderzanie o siebie) to induce collision of 2. książk. (zestawić) to confront- zderzyć historię ze współczesnością to confront history with the present dayⅡ zderzyć się — zderzać się 1. (wpaść na siebie) to collide, to crash- dwa samochody zderzyły się czołowo the two cars met head-on- zderzyli się z autobusem they crashed their car into a bus- zderzyliśmy się w korytarzu we collided (with each other) in the corridor- wkrótce kometa zderzy się z Jowiszem soon the comet will crash into the surface of Jupiter2. książk. (o dwóch skrajnościach) to meet head-on- ideały zderzają się z rzeczywistością ideals and reality meet head-onThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zderz|yć
-
15 po
1. prep1) (czas) afterpięć po drugiej — five past lub after US two
2) (kolejność) after3) (= na podstawie) by4) (= dziedziczenie) from5) (hierarchia) after6)chodzić po parku/górach — to walk in the park/mountains
chodzić po piasku/trawie — to walk on sand/grass
jeździć po mieście/kraju — to travel around the town/country
schodzić po drabinie/schodach — to go down the ladder/stairs
7)2. prep1) (kres) to2) (cel) forprzychodzić (przyjść pf) po mleko — to come to get milk
posłać (posyłać pf) po lekarza — to send for a doctor
3. prep + datpo cichu (= bezgłośnie) — quietly, (= potajemnie) on the quiet
po polsku/angielsku — in Polish/English
mówić po polsku/angielsku — to speak Polish/English
См. также в других словарях:
korytarz — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż III, D. a; lm D. y {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wydłużone i wąskie pomieszczenie, z którego wchodzi się do innych pomieszczeń : {{/stl 7}}{{stl 10}}Korytarz wyjściowy, szkolny.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nakręcić — Ktoś robi coś jak nakręcony «ktoś robi coś automatycznie, bez przerwy, przez dłuższy czas»: Chodziłem jak nakręcony po korytarzu udając, że czekam na wizytę u laryngologa, okulisty czy chirurga. A. Dodziuk, W. Kamecki, Matnia. Ktoś gada, mówi jak … Słownik frazeologiczny
nakręcać — Ktoś robi coś jak nakręcony «ktoś robi coś automatycznie, bez przerwy, przez dłuższy czas»: Chodziłem jak nakręcony po korytarzu udając, że czekam na wizytę u laryngologa, okulisty czy chirurga. A. Dodziuk, W. Kamecki, Matnia. Ktoś gada, mówi jak … Słownik frazeologiczny
otworzyć — 1. Nie mieć do kogo ust, pot. gęby otworzyć «nie ma w pobliżu nikogo, z kim można porozmawiać»: Nie było do kogo ust otworzyć. Powinowaci i znajomi byli poruszeni, zatroskani, ale trzymali się z daleka. M. Ławrynowicz, Diabeł. 2. Nie otworzyć ust … Słownik frazeologiczny
otwierać — 1. Nie mieć do kogo ust, pot. gęby otworzyć «nie ma w pobliżu nikogo, z kim można porozmawiać»: Nie było do kogo ust otworzyć. Powinowaci i znajomi byli poruszeni, zatroskani, ale trzymali się z daleka. M. Ławrynowicz, Diabeł. 2. Nie otworzyć ust … Słownik frazeologiczny
chodniczek — m III, D. chodniczekczka, N. chodniczekczkiem; lm M. chodniczekczki zdr. od chodnik a) w zn. 1: Żwirowane chodniczki w ogrodzie. b) w zn. 2: Kolorowy chodniczek w korytarzu … Słownik języka polskiego
dostawka — ż III, CMs. dostawkawce; lm D. dostawkawek 1. pot. «dostawione łóżko w szpitalu, krzesło w teatrze» Chory leżał na dostawce na korytarzu. Bilet na dostawkę w teatrze. 2. stom. «sztuczne, zastępcze uzębienie; proteza dentystyczna» … Słownik języka polskiego
nadziać — dk Xb, nadziaćdzieję, nadziaćdziejesz, nadziaćdziej, nadziaćdział, nadziaćdziali (nadziaćdzieli), nadziaćdziany nadziewać ndk I, nadziaćam, nadziaćasz, nadziaćają, nadziaćaj, nadziaćał, nadziaćany 1. «w odniesieniu do potraw: wypełnić coś… … Słownik języka polskiego
ruch — m III, D. u; lm M. y 1. «zmiana położenia punktu materialnego (ciała) w stosunku do innych punktów dokonująca się w czasie; posuwanie się, przesuwanie się w pewnym kierunku» Ruch ciał w przestrzeni. Obserwować ruch spadającego przedmiotu. ∆ anat … Słownik języka polskiego
wiele — + ż. rzecz.; wielu, m. os.; DCMs. wielu, B. m. os. wielu, ż. rzecz. wiele, N. wieloma a. wielu, st. wyższy więcej «liczebnik nieokreślony oznaczający wielką liczbę osób lub rzeczy» Kwitło już wiele kwiatów. Na biurku leży wiele książek. W… … Słownik języka polskiego
a — {{stl 13}}a I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n ndm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} litera zaczynająca alfabet; stanowi odpowiednik samogłoski {{/stl 7}}{{stl 8}}a {{/stl 8}}{{stl 7}} {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień